Kan de samenleving de forse stroom vluchtelingen aan?

Het hoofdthema van de Algemene Beschouwingen (AB) in de Tweede Kamer was eigenlijk niet de economie maar de forse stroom vluchtelingen die naar Nederland komen. Geert Wilders heeft gedurende de AB daarop voortdurend gehamerd. Zijn inbreng werd door onze partijgenoot Jan Willem Vos in een tweet beschouwd als fascistoïde. Hij voegde daar aan toe dat dit standpunt wordt gedeeld door zijn fractie. Ik hoop dat dit laatste niet op waarheid berust want daarmee mis- en ontkent de PvdA de boodschap die achter de retoriek van Wilders schuilgaat. Een boodschap die wel degelijk serieus is, namelijk de vraag of de samenleving een forse stroom vluchtelingen aan kan. Misschien is het nog beter te spreken over of de samenleving die forse stroom aan wil!  De situatie in de raadzaal in Purmerend en de pogingen van bewoners van een Brabantse gemeenten om potentiele locaties op te kopen voorspellen niet veel goeds.

De opvang van vluchtelingen is niet alleen een zaak van bad, bed en brood maar gaat zeker over huisvesting, integratie, onderwijs e.d. De vluchtelingen mogen dan een status van vijf jaar krijgen, het is maar de vraag of de situatie in het land van herkomst op het moment van het verstrijken van die termijn wel zodanig is verbeterd dat zij terug kunnen naar hun vaderland. In een column in de Volkskrant van vorige week las ik dat de meeste vluchtelingen niet op de vlucht zijn voor IS maar voor het regime van Assad. In diezelfde column werd ook aangegeven dat het instellen van een no-fly zone de situatie ter plaatse in een aantal gebieden veiliger kan maken., zodanig dat er niet meer direct een reden zou zijn om op de vlucht te slaan. Het instellen van een dergelijke zone is een taak van de VN, hoewel ik vrees dat Rusland een dergelijk initiatief zal boycotten omdat zij het van belang achten dat het huidige regime in Syrië stand houdt. Daarnaast is het van groot belang dat Europa haar rol oppakt en tot een evenwichtige spreiding over de lidstaten komt. Het ziet er naar uit dat daar nu een begin mee wordt gemaakt. Afwachten hoe een en ander in de praktijk zal uitpakken. Degenen die pleiten voor het sluiten van de grenzen in Nederland ontkennen de werkelijkheid. Als wij de grenzen zouden sluiten komen de vluchtelingen via een maisveld het land binnen. In dat geval betekent het ook dat de overheid er minder grip op heeft.

De opvang van vluchtelingen gebeurt nu – terecht – uit een oogpunt van medemenselijkheid. Maar ik ben bang dat dit na een bepaalde periode gaat vervagen en dat er problemen in de samenleving kunnen gaan ontstaan. Nu al zie je spanningen in sommige opvangcentra. Ik vind overigens dat vluchtelingen die heibel en onrust veroorzaken teruggestuurd moeten worden naar het land van herkomst. Iedere vluchteling is wat mij betreft van harte welkom maar je hebt je wel te gedragen. Dat geldt overigens ook voor de Nederlandse samenleving. Er rust zowel op de samenleving als de overheid een enorme taak op de schouders. In de ogen van Mark Rutte mag Nederland dan een participatiesamenleving zijn, de werkelijkheid is echter dat nog steeds sprake is van een sterk geïndividualiseerde samenleving waar het effect van “not in my backyard” nog steeds opgeld doet. Ook de onterechte gedachte van veel Nederlanders dat vluchtelingen ten aanzien van een aantal voorzieningen wordt voorgetrokken ten opzichte van de autochtone bewoner viert hoogtij. Bij het toewijzen van huurwoningen komt het echter wel voor omdat statushouders altijd voorrang hebben ten opzichte van andere urgent woningzoekenden. Het contingent sociale huurwoningen is niet altijd zodanig dat beide groepen gelijktijdig aan de beurt komen.  Voorts is het van belang om bij de toewijzing van huurwoningen en het oprichten van noodopvang uit te gaan spreiding over de gemeente. Niet alleen een evenwichtige spreiding over de gemeente is van belang maar ook een evenwichtige spreiding over de provincie. Ik zie hier dan ook een voortrekkersrol voor de provincie die in het proces van huisvesting en spreiding leidend zou moeten zijn. Gemeenten zouden zich vooral bezig moeten houden met integratie, onderwijs en welzijn. Het huisvesten van grote groepen vluchtelingen op een locatie moet zoveel mogelijk worden voorkomen, hoewel ik mij realiseer dat dit niet altijd mogelijk zal zijn. Het is niet alleen niet goed voor de eigen inwoners maar ook voor de vluchtelingen is het niet goed om in grote concentraties gehuisvest te worden. Je komt daardoor vaak in een situatie van “wij/zij” en dat bevordert het integratieproces niet. In het meest extreme geval kan het leiden tot de opkomst van rechtsextremisme, wat in mijn ogen net zo gevaarlijk en ongewenst is als moslimextremisme.