In de gemeenteraadsvergadering van maandag 2 juli werd de Kadernota voor 2019 besproken. Hieronder de tekst die Ko Hamminga, fractievoorzitter van de PvdA Heiloo, uitsprak tijdens de beschouwingen op deze nota.
‘In de Kadernota staat dat de coalitieovereenkomst Met Elkaar nog wordt uitgewerkt in een collegeprogramma. Hiermee is helder dat er feitelijk een beleidsarme Kadernota ligt. Pas bij de uitwerking van de programmabegroting zullen de koers van het college en de gevolgen daarvan uit de doeken worden gedaan.
In de eerste aanzet van de uitwerking van het collegeprogramma, vallen een aantal zaken op.
Het begrotingssaldo is dit jaar negatief. Dat is natuurlijk nooit leuk. Maar vervelender: het beeld ontstaat dat er een boekhoudkundige truc lijkt te zijn toegepast om de weerstandsratio van de gemeente op te poetsen. Met de weerstandsratio wordt uitgedrukt hoe financieel gezond een gemeente is. Door het negatieve begrotingssaldo van 2018, dreigt de gemeente in de rode zone van de weerstandsratio terecht te komen.
Waar bestaat deze ‘window dressing’ uit, deze boekhoudkundige truc?
De reserves van de gemeente worden ‘opgepoetst’ met enkele opvallende onttrekkingen uit de bestemmingsreserves. Dit betreft de opgevoerde vrijval van € 786.000 uit het gebouw van de bibliotheek, de onttrekking uit de bestemmingsreserve van € 210.000 voor participatietrajecten statushouders en een bedrag van € 150.000 voor de uitvoering van het duurzaamheidsbeleid.
Wij vinden dit een slecht idee, omdat deze reserves dan niet meer voor de genoemde doelen kunnen worden ingezet. Over twee of drie jaar kunnen we dan dus zomaar worden geconfronteerd met hogere lasten voor bijvoorbeeld de bibliotheek. Immers: de reserve die we daarvoor hadden, is er niet meer! De voorgestelde onttrekkingen moeten volgens ons worden gelezen als verkapte bezuinigingen op de bibliotheek, op de participatietrajecten voor statushouders en op de uitvoering van het duurzaamheidsbeleid.
En dat om voor de bühne, dit jaar een acceptabele weerstandsratio te kunnen presenteren. De PvdA Heiloo vindt dit écht een verkeerde insteek.
Nieuwe uitdagingen gemeente
De gemeente Heiloo krijgt vanaf volgend jaar meer geld van het Rijk, volgens het Interbestuurlijk Programma. Het Rijk geeft hierbij expliciet aan dat zij dit extra geld beschikbaar stelt vanwege de grote uitdagingen die op de gemeente afkomen, zoals:
- de transitie naar duurzame energie;
- het tegengaan van eenzaamheid;
- het terugdringen van het aantal mensen met problematische schulden
- het bestrijding van leegstand;
- meer kansen op de woningmarkt voor kwetsbare groepen;
- duurzame landbouw;
- extra inzet op de begeleiding van verwarde personen;
- de inzet om kwetsbare groepen zoveel mogelijk te laten meedoen in de samenleving;
- de begeleiding van nieuwkomers met taal en arbeidsparticipatie.
Van deze uitdagingen, is in de Kadernota van de gemeente Heiloo weinig terug te vinden. De extra bijdrage van het Rijk wordt in Heiloo gereserveerd om andere dingen van te doen – zoals de tekorten van de werkorganisatie BUCH te compenseren. Dat vinden we niet de goede weg. De doelen die landelijk gesteld worden op het gebied van duurzaamheid, integratie en zorg, zullen uiteindelijk toch door de gemeente moeten worden uitgevoerd.
Daarbij zijn er niet gerust op dat na de eerdere overschrijdingen op de BUCH ICT van in totaal € 5 miljoen en de extra miljoenen die in het verbeterplan worden gepompt, de kous af is.
Ambities collegeakkoord niet terug te vinden
Wij hopen dat de mooie ambities die het college heeft in het coalitieovereenkomst met betrekking tot duurzaamheid en het behoud van voorzieningen voor inwoners, ook uitgevoerd gaan worden. Zoals de ambitie het wagenpark van de gemeente elektrisch te maken, zonnepanelen te plaatsen op gemeentelijke daken en een duurzame bedrijfsvoering. En niet te vergeten, de ambitie voor een wijk/buurtbatterij voor de ondernemers en particulieren op de Oude Werf.
Wat betreft het sociaal domein is op 18 juni in de gemeenteraad de PvdA-motie aangenomen, waarin om een onderzoek is gevraagd over de zorg aan en begeleiding van kwetsbare inwoners.
Kern van deze motie is: weten deze inwoners de gemeente wel te vinden en sluit de zorg en begeleiding die de gemeente aanbiedt, aan op wat mensen nodig hebben?
Maatwerk = luisteren naar inwoners
Ons doel is een gemeente die kwetsbare burgers zo goed mogelijk ondersteunt met maatwerk. Soms is dat een kwartiertje extra tijd bij de huishoudelijke hulp en wij vinden dit een prachtig plan in de coalitieovereenkomst. Maar laat wel de keuze aan de burgers.
Soms ook hebben mensen helemaal geen zin in een ‘kwartiertje thee drinken’, maar zijn ze pas echt geholpen met iemand die gewoon helpt het huis goed schoon te maken. Mensen echt ondersteunen is dus maatwerk. Dat kost niet per se meer geld op de langere termijn, maar het kost bij aanvang wel een investering om het goed te organiseren en daadwerkelijk te leren luisteren naar de burgers.
Wij zouden heel graag zien dat het college het geld dat ‘over’ is van de Wmo-gelden, ook besteedt aan het verbeteren van de zorg en begeleiding. Nu verdwijnt dit geld in de algemene middelen. Dat gebeurt inmiddels al voor het derde jaar op rij!
Het college mag dus wel wat meer ambitie hebben als het de zorg en begeleiding van haar inwoners betreft.
Kwetsbare jongeren
Wat geldt voor de zorg, geldt overigens ook voor de begeleiding van kwetsbare jongeren die niet werken, niet op school zitten en vaak ook geen uitkering hebben. Dit is misschien niet een heel grote groep, maar wel een heel kwetsbare groep inwoners die zorg nodig heeft. Een groep die in potentie ook voor veel overlast kan zorgen als ze geen adequate hulp of begeleiding krijgen.
Ook de begeleiding van ‘zorgmijders’, verdient een doortastende aanpak.
Informatievoorziening moet beter
De PvdA maakt zich zorgen over de informatievoorziening naar de burgers. Wanneer inwoners willen weten welke voorzieningen de gemeente heeft, dan vinden ze dat in de regel niet. Wanneer er dan telefonisch contact wordt opgenomen met de gemeente, is vaak het eind van het liedje de mededeling dat er wordt teruggebeld.
Ook stellen wij vraagtekens in hoeverre onze ouderen allemaal voldoende zelfredzaam zijn, om via de website de informatie te vinden. De gehele informatievoorziening is wat de PvdA betreft dringend aan verbetering toe, waarbij rekening wordt gehouden dat er ook digibeten en laaggeletterden zijn. Deze inwoners mogen niet de boot missen.
Burgers meer betrekken
Wat wij het college meegeven is, een participatienota te ontwikkelen waarin wordt vastgelegd op welke wijze burgers worden betrokken bij het tot stand komen van beleid, en waar de grenzen liggen van de invloed en de betrokkenheid van de raad hierin.
BUCH-werkorganisatie
In het startrapport BUCH van Seinstra en Van de Laar zijn in 2015 de kaders vastgelegd. Door de BUCH samenwerking zou Heiloo tot de beste gemeentelijke dienstverleners van Nederland gaan behoren. Dit tegen lagere kosten, meer kwaliteit, minder kwetsbaarheid, meer grip en het behouden van onze lokale Heilooër identiteit.
Wij gaan uit dat het College gezien de enorme meerkosten, de consequenties trekt, wanneer onverhoopt het verbeterplan BUCH geen soelaas gaat bieden. Het gaat om heel veel geld. Meer dan een kwart van de begroting gaat naar de BUCH. Dit project mag niet verder uit de rails lopen.
Financiën
In het Noordhollands Dagblad stond het bericht ‘Heiloo: dit jaar minnetje, komende jaren een plus’. De PvdA hoopt dat dit waar is, maar is er zeker niet gerust op. Met de forse investeringen zoals de afslag A9, de rol van ‘project bankier’ en het btw-risico, de kosten van de Vennewaterswegtunnel, grondexploitaties en mogelijk meer BUCH tegenvallers, kan dit helaas wel eens ‘wishful thinking’ blijken te zijn. De Provincie Noord-Holland gaf op 13 juni, al verkapt zorgen hierover aan.
In de schaduwbegroting die de PvdA Heiloo vorig jaar maakte, hebben wij aangegeven dat wij de aannames van het toenmalige én het huidige college niet delen. Wanneer in de jaren vanaf 2019 flink de knip moet worden getrokken, komt de aap uit de mouw en dan maar hopen dat het geen Bokito blijkt te zijn.’
