Ruim tweeduizend uur zit er tussen de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen en het opleveren van het collegeprogramma door Heiloo2000, D66, VVD en Heiloo Lokaal. Dat is een hele tijd. Maar goed, de vraagstukken waar Heiloo voor staat zijn ook best complex.
Dit is een programma waar PvdA Heiloo niet aan mee heeft mogen werken, hoewel een actievere rol op basis van de verkiezingsuitslag wel voor de hand had gelegen. PvdA kwam als tweede partij uit de verkiezingen tevoorschijn; bijna 1 op de 5 stemmers in Heiloo heeft voor de PvdA gekozen.
Dat we niet zijn uitgenodigd mee te praten over dit programma is zeker jammer omdat wij de ambities die in dit programma staan, onderschrijven. Ik noem een paar ambities waar wij heel blij mee zijn.
- Dit college streeft ernaar dat nieuwe woningen voor 30% sociale woningen zijn, voor 40% woningen voor de middenklasse en 30% vrije sectorwoningen. Fantastisch!
- Dit college wil niet alleen bouwen voor gezinnen die willen kopen, maar ook bouwen voor starters en ouderen en voor huurders. Superfijn.
- Dit college gaat inzetten op woningen die CO2 en stikstof negatief zijn! Hulde.
- Dit college wil de Stationsweg weer fietsvriendelijk maken. Willen wij ook!
- Dit college wil een klimaat neutrale energievoorziening in 2040. Eindelijk!
We complimenteren de collegepartijen met deze mooie ambities.
Wel ambities, geen plannen
Maar we hebben ook kanttekeningen. Het collegeprogramma staat vol ambities, maar bevat nauwelijks plannen. Dit is een akkoord op hoofdlijnen, staat er in de inleiding bij het stuk. En dat klinkt sympathiek: het programma laat ruimte voor voortschrijdende inzichten. Maar hier is een waarschuwing op zijn plaats: voortschrijdend inzicht kun je namelijk alleen toepassen als je al een plan hébt.
Neem de ambities voor wonen van dit nieuwe college. De ambitie is 30% sociaal bouwen, 40% voor de middenklasse en 30% vrije sector. Tegelijkertijd is de ambitie ook om de bestaande afspraken met grondeigenaren en ontwikkelaars die zijn gemaakt in Zandzoom respecteren. Dat betekent dat er in Zandzoom slechts 115 (sociale) huurwoningen gebouwd zullen worden (9%) en maar 133 koop woningen voor middeninkomens (10%). De rest van de geplande 1270 woningen in Zandzoom, 81%, betreft vrije sectorwoningen. Zo is dat afgesproken met de grondeigenaren.
Als je beide ambities wil waarmaken: én de afspraken in Zandzoom handhaven én veel meer betaalbaar bouwen, dan kun je dat alleen realiseren met een plan waarin je heel veel extra woningen in Heiloo bouwt. Immers: Zandzoom staat al voor ruim 81% volgepland met dure vrijesectorwoningen. Als je daar niet aan wil tornen moet je elders dus heel veel goedkopere woningen bijbouwen.
Volgens onze berekeningen moeten er bijna 2200 woningen extra gebouwd worden in Heiloo om deze ambitie waar te kunnen maken. Dus bóvenop de afgesproken 1270 woningen Zandzoom. En al deze 2200 extra woningen moeten dan ook nog eens uitsluitend sociale woningen en woningen voor middeninkomens zijn. Categorie 1 en 2 woningen; want categorie 3 en 4 zijn vrije sectorwoningen.
[Toelichting: in Zandzoom staan 1040 vrijesectorwoningen gepland. Dit collegeprogramma heeft als doelstelling dat 30% van het totaal aantal nieuwe woningen vrijesectorwoningen zijn, inclusief Zandzoom. Als 1040 30% is, is het totaal aantal woningen (100%) dus 3467. Als je daar het aantal geplande woningen voor Zandzoom vanaf haalt (1270) komt je uit om nog 2197 extra te bouwen woningen.]
Wow! Wat een fantastische ambitie: 2200 extra betaalbare woningen erbij! Maar getuigt dit van realisme? PvdA Heiloo denkt van niet.
Twee grote vragen: waar komen deze woningen te staan? En hoe gaat dit college zoveel sociale en betaalbare woningen financieren?
En hoe gaat het college ervoor zorgen dat deze extra woningen niet wéér vooral eengezinswoningen en appartementen worden, maar CO2 negatieve hofjeswoningen of starterswoningen of ouderenwoningen? Niet vooral koopwoningen maar ook huur?
Daarnaast speelt er een ander groot probleem en dat is de stikstofproblematiek: voorlopig mogen we helemaal niet bouwen van de Raad van State, laat staan dat we naast de bijna 1300 woningen in Zandzoom nog eens 2200 extra woningen zouden kunnen bouwen. Hier kun je de kop niet voor in het zand steken…
Door alleen een prachtige maar vage droom van betaalbare woningen te schetsen, zonder maar een beetje te laten zien hoe dat waar te maken, zijn deze plannen ongeloofwaardig.
Geen plannen voor duurzaamheid
En dat geldt ook voor de ambitie om in 2040 een klimaatneutrale energievoorziening te hebben in Heiloo. Het is een streven waar de PvdA Heiloo volledig achterstaat. Maar klimaatneutraal worden gaat alleen lukken met een strak plan van aanpak. Straat voor straat zullen we al onze huizen moeten verduurzamen. Ook de huizen van onze ouderen, ook de huizen van mensen die minder geld tot hun beschikking hebben. Bij verduurzaming staat in het coalitiedocument: ‘Geef ruimte aan innovatie en nieuwe experimentele ontwikkelingen’. Dat is veel te weinig concreet – veel te weinig sturend – om de ambitieuze doelstelling van klimaatneutraal in 2040 te kunnen realiseren.
Er spelen ook grote problemen die dit collegeprogramma gewoon helemaal niet benoemt: het verkeersinfarct in Heiloo. Het waterbedeffect dat als je één weg aanpakt en verkeersluw maakt, de volgende weg overbelast raakt. Dat is merkbaar nu er bijvoorbeeld flink gesleuteld is en nog wordt aan de Kerkelaan. Er moeten serieuze keuzes gemaakt worden hoe we het verkeersprobleem in Heiloo te lijf gaan. Daar zwijgt het collegeprogramma over.
Ten slotte is de toenemende vergrijzing van ons dorp een belangrijk onderwerp: we worden steeds ouder. Maar wat betreft zorg en ondersteuning lijkt het nieuwe college het vooral om op de centen te gaan letten. Bij elk onderdeel over zorg staat dat de kosten beheersbaar moeten blijven. Vooral familie, vrienden en buren moeten meer gaan doen, valt te lezen. Het zal geen verrassing zijn dat het sociale hart van PvdA Heiloo hier niet warm van wordt.
Concreet plan is nodig
De vraagstukken waar Heiloo voor staat zijn complex. We begrijpen dat de partijen tijd nodig hadden om hierover met elkaar te praten. Maar we begrijpen niet dat gekozen is voor een programma met zo’n hoog abstractieniveau zonder solide uitwerking. Dit geeft wat PvdA Heiloo betreft geen vertrouwen en sterker nog, het maakt ongerust.
Wij hopen daarom dat het nieuwe college, daarbij geholpen door de ambtelijke ondersteuning, met een concrete vertaalslag kan komen hoe de gestelde ambities waar te maken in de komende vier jaar.
De PvdA Heiloo zal de voortgang op de mooie ambities die in dit collegeprogramma staan nauwgezet volgen. De vragen die we stellen zijn scherpe vragen. Deze kritische vragen als onze manier om bij te dragen aan de zoektocht naar oplossingen voor de complexe vraagstukken waar we in Heiloo voor staan, rond wonen, verkeer, duurzaamheid en samenwonen.
