Op maandagavond 5 november lag in de gemeenteraadsvergadering van Heiloo de programmabegroting voor 2019 voor.
De PvdA Heiloo kan hiermee niet instemmen. Hieronder vindt u onze reactie, zoals uitgesproken door fractievoorzitter Ko Hemminga in de raadsvergadering.
Beste aanwezigen en luisteraars van BEAT FM,
Allereerst dank voor de uitgebreide ambtelijke toelichting. Dit gaf een goed inzicht in de omvangrijke begrotingstukken voor 2019.
Inhoudelijk is het echter lastig om een goed oordeel te geven.
Dat komt onder andere door onzekerheid over de impact van de nog te behandelen BUCH-begroting in december, waar ongeveer een kwart van de Heiloose begroting naartoe gaat. Dat komt ook doordat de extra middelen van het Interbestuurlijk Programma van bijna € 1 miljoen voor 2018 en 2019 niet zijn geoormerkt
Op onderdelen is het wel mogelijk een gerichte reactie te geven:
Bijvoorbeeld over de doelstellingen voor duurzaamheid.
In de coalitieovereenkomst “Met elkaar” geven Heiloo2000, VVD en CDA hun meerjarenperspectief aan. Voor duurzaamheid ligt de lat hoog: Heiloo moet een van de duurzaamste gemeenten van Nederland worden.
Ook wij vinden duurzaamheid belangrijk. Of het verstandig is om als Heiloo voorop te lopen, is een discussie waard. Maar die wil ik hier niet voeren.
Waar wij het over willen hebben, zijn de concrete acties, niet de woorden.
Alle nieuwbouwwoningen gasloos is een mooi streven, maar wat zijn de concrete plannen voor de al bestaande woningen? Wanneer sluit Heiloo aan op het warmtenet van de HVC? Nu Heerhugowaard en Langedijk al zijn aangesloten, horen wij graag de visie van het college of en wanneer hiervoor middelen beschikbaar komen. Dan weten burgers ook of het zinvol is zelf te investeren in warmtepompen e.d., of dat zij beter kunnen wachten op aansluiting op het warmtenet.
Veel gemeenten hebben harde kaders voor CO2-vermindering vastgelegd. De coalitieovereenkomst komt niet verder dan “maatregelen om de CO2-uitstoot te verminderen”. Dat is te vaag.
Onduidelijk is bijvoorbeeld of de gemeente de gemeentelijke accommodaties gaat verduurzamen. Denk aan de muziekschool, denk aan het Brunogebouw, aan het Trefpunt, de schoolcomplexen de HOED en De Kring en het gemeentehuis. Een financiële onderbouwing hiervoor is niet terug te vinden in de begroting die nu voorligt.
Wel duidelijk is dat een deel van de kosten voor verduurzaming uit de extra OZB-opbrengsten worden betaald.
In de coalitieovereenkomst staat bij “Gezonde financiën”, dat het OZB-tarief maximaal wordt verhoogd met het inflatiepercentage. Deze verhoging komt bovenop de stijging van de OZB door stijgende woningprijzen. Om ‘duurzaamheid’ te kunnen financieren worden feitelijk de OZB-tarieven in 2019 met 11% verhoogd. In jaren daarna dreigt telkens weer zo’n verhoging.
De PvdA maakt zich zorgen hoe de burgers met een kleine beurs dit moeten ophoesten.
Dan de afslag A9.
Wij maken ons niet alleen zorgen over een dreigend verkeersinfarct als de afslag naar de A9 er eenmaal ligt en veel meer auto’s Heiloo in en uit zullen gaan, maar ook over de financiering.
Een ruime meerderheid van de raad heeft op 3 maart 2014 een voorbehoud gemaakt ten aanzien van de financiering van de afslag A9.
Nu er nog steeds geen aanbesteding heeft plaatsgevonden, is volstrekt onzeker hoe dit avontuur gaat uitpakken. Het gaat om een totaal investering van tientallen miljoenen.
De kans is reëel dat Heiloo de afslag zal moeten financieren vanuit de gemeentebalans. Gerekend wordt op hoge inkomsten uit de grondverkopen van Zandzoom, om hiervoor te compenseren.
De PvdA betwijfelt sterk of de verwachte opbrengsten uit grondverkopen wel realistisch zijn. Als de opbrengsten van grondverkopen tegenvallen, kunnen er nieuwe leningen voor de A9 nodig zijn – met impact op het EMU-saldo, de balansprognose en de netto schuldquote. De schuldpositie van Heiloo kan dan kritisch worden. Wanneer bijvoorbeeld de rentevoet oploopt – en die staat nu historisch laag – zijn de rapen gaar. Hoe kijkt het College tegen dit risico aan?
De Woningbouw.
Er wordt volop gebouwd in Heiloo. Dat juichen wij toe. Wij zijn een warme voorstander van het bouwen van extra huurwoningen. Wij vragen in het bijzonder aandacht voor woningen voor jongeren, bijvoorbeeld door het realiseren van – al dan niet tijdelijke – ‘start me up’ woningen, zoals die in Alkmaar neergezet worden.
Voor de PvdA is en blijft het uitgangspunt dat bij nieuwbouw ten minste 40% van de woningen sociaal is. In tal van publicaties komt het ontbreken van voldoende sociale woningen als groot knelpunt naar voren.
Is er voor de grondopbrengsten gerekend met een percentage van 40% sociaal of gaat het college uit van een andere verdeling met minder sociale woningbouw?
Ten slotte onze grote zorgen bij welzijn, sport en cultuur
Vier zorgpunten hebben we.
1. De aanbestedingen – met name in de jeugdzorg – zorgen in de praktijk voor kapitaalvernietiging. Doordat Heiloo bij deze aanbesteding samen optrekt met tientallen andere gemeenten in de regio, is sprake van een groot machtsblok t.o.v. de zorgverleners.
Zorgverleners dreigen door het mega–aanbestedingscircus failliet te gaan. Personeel moet van werkgever wisselen, en opgebouwde contacten en netwerken gaan verloren, telkens als weer een andere zorgverlener de aanbesteding ‘wint’.
Het kan toch niet de bedoeling van de gemeente zijn dat zorgaanbieders zich kapot concurreren?!
Onduidelijk is overigens of concrete voornemens zoals het “kwartiertje quality time’ bij huishoudelijke hulp – een belofte uit de coalitieovereenkomst – inderdaad voor 2019 in de contracten met hulpverleners zijn vastgelegd.
2. Grote zorgen hebben wij over het beleid van de gemeente voor welzijn, sport en cultuur.
Sinds 2014 is de subsidie die de gemeente verleent aan cultuur, welzijn en sport jaar op jaar gedaald. En niet een beetje: nee, met maar liefst 33% (het subsidieplafond daalde van bijna € 1,9 miljoen in 2014 de start van dit College naar € 1,25 miljoen in 2019).
Elk jaar doet dat weer pijn. Komend jaar wordt bijvoorbeeld het Vrijwilligers Informatie Punt gekort met € 7000. Terwijl het aantal mensen dat zich daar meldt toeneemt, met name mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Er zou meer, in plaats van minder geld naar het VIP moeten gaan!
Ook het jongerenwerk Heiloo wordt pijnlijk gekort, terwijl Heiloo al het minste jongerenwerkers heeft vergeleken met andere BUCH-gemeenten.
Deze verschraling is een schande. Beknibbelt de gemeente nog meer op cultuur, welzijn en sport dan haalt ze het hart uit Heiloo.
3. Ook is de afgelopen jaren hard bezuinigd op het aantal gemeentelijke accommodaties en op het onderhoud ervan. Dat is goed te zien bij de dans- en muziekschool en het Bruno-gebouw, maar ook bij het Trefpunt. De huurders van deze ruimtes hebben zelf niet de financiële middelen het onderhoud goed te verzorgen. Het is onzes inziens een gemeentelijke taak te zorgen voor voldoende en voor goed onderhouden gemeentelijke accommodaties, zodat inwoners met plezier kunnen meedoen aan de activiteiten die daar worden georganiseerd.
4. Het onderzoek naar de ondersteuningsbehoefte van kwetsbare burgers. Voor de zomer zegde het college toe dat dit onderzoek er komt – na een PvdA-motie hierover. Maar zijn hiervoor wel financiële middelen gereserveerd? En als uit dat onderzoek blijkt, dat de zorgvraag groter is dan de gemeente dacht, kan het sociaal team die hulpvraag dan wel aan? Is er financiële ruimte om hier zo nodig een tandje bij te zetten?
Afrondend. Wij zijn het hartgrondig oneens met de schandelijke bezuinigingen die VVD, CDA en Heiloo2000 voor het zesde jaar op rij doorvoeren voor cultuur, welzijn en sport. Wij maken ons grote zorgen over het verdwijnen van betaalbare woningen in Heiloo. Wij maken ons zorgen over de besteding van de extra IBP-gelden die van het rijk komen, en zijn mede-indiener van een motie hierover. En de plannen voor duurzaamheid moeten nu eindelijk concreet worden. Ook hiervoor ligt vandaag een motie voor.
Namens de PvdA Heiloo, Ko Hemminga.
