Algemene politieke beschouwingen op de Kadernota 2018

PvdA visie op kaderbrief 2018.

In de kaderbrief staat in het voorwoord: “kijkend naar het collegeprogramma, dat voor een groot deel reeds gerealiseerd is en of in de steigers staat, zien wij de toekomst met vertrouwen tegemoet”.

Dit vertrouwen heeft de PvdA niet. De cijfers geven de financiële kaders voor 4 jaar aan maar zijn helaas verre van compleet.

Wij missen een doorkijk in de resultaten van de grootste reorganisatie, de BUCH.

1 januari is na een voorbereiding van 1,5 jaar, de ambtelijke samenvoeging van Bergen, Uitgeest, Castricum en Heiloo gestart maar zien geen helder beeld of de vastgestelde doelstellingen uit het raadsbesluit van 2015 zullen worden behaald.

Ook de gevolgen van de afslag A9, zoals de extra kosten van de rotondes en kruisingen van en naar de afslag A9, de kosten van de Vennewaterswegtunnel en de kosten bovenwijkse voorzieningen in de Zandzoom, houdt het college in de doeken.

De PvdA vindt dit buitengewoon zorgelijk en is beducht, dat het beleid van het huidig college voor vele jaren, een zware wissel trekt op de financiële positie en op termijn, Heiloo aan lagerwal kan brengen.

Wij lichten onze zorgen, in toe:

BUCH uit de bocht?

In het rapport van Seinstra en Van de Laar zijn de kaders vastgelegd. Door de BUCH-samenwerking gaat Heiloo tot de beste gemeentelijke dienstverleners van Nederland behoren.

Ik neem aan dat je dan tot de bovenste 5 % van de 388 gemeenten behoort. Ergo, bij de top 20.

Dit tegen lagere kosten, meer kwaliteit, minder kwetsbaarheid, meer grip en met behoud van onze lokale Heilooër identiteit.

De businesscase gaf een financieel beeld, waarbij de voorfinanciering door Heiloo van € 423.000 binnen 4 jaar is terugverdiend en € 5,3 miljoen besparing structureel voor heel BUCH.

Om te bepalen of de gemeente Heiloo wel op koers ligt, is nu moeilijk na te gaan.

Het gaat om heel veel geld, waarbij een kwart van de begroting naar de BUCH-organisatie gaat.      Wij vinden dat de inwoners van Heiloo recht hebben te weten hoe de vlag er bij staat en niet achteraf te moeten constateren, dat het project uit de rails is gelopen.

Ook de ICT blijft de PvdA met “argusogen” volgen.

Ter onderbouwing, noem ik 2 voorbeelden op blz. 43 van de kadernota.

Punt 76. De werkorganisatie BUCH neemt de ICT-activa over van de gemeente Heiloo en betaalt hiervoor een vergoeding ter hoogte van de boekwaarde van bijna € 800.000. De ICT-activa wordt hiermee in één keer afgeschreven. Een klein deel van de ICT-activa met een boekwaarde van ca. €13.000 wordt niet overgenomen, maar wel afgewaardeerd. Per saldo resulteert dit optisch in een klein nadeel.

Punt 77. Financiering I&A werkorganisatie BUCH conform het met steun van de coalitie aangenomen raadsbesluit van 14 november 2016. De extra ICT-budgetten voor de werkorganisatie BUCH worden gedekt ten laste van de algemene reserve. Het gaat om ca. € 334 000 in 2017, € 274.000 in 2018 en   € 196.000 in 2019.  Per saldo neutraal voor het begrotingssaldo.

Dit riekt naar “creatief boekhouden”. Wat er gebeurt is dat de gemeente Heiloo in 3 jaar, € 800.000 betaald aan extra ICT BUCH kosten en dit direct uit de gemeentelijke reserves boekt opdat het niet meer zichtbaar is in de reguliere uitgaven, ergo de resultatenrekening.

Wat opvalt, dat via de achterdeur, in de kadernota extra investeringen worden gevraagd voor de BUCH. Onder het kopje extra budget Informatie en Privacy wordt voor de komende jaren alleen al voor Heiloo €50.000 extra per jaar gevraagd. Dit zijn toch gewoon ICT kosten die binnen het BUCH-budget vallen? Of betreft het feitelijk opnieuw een extra aanvulling op het ICT-budget?

Daarbij houdt de PvdA grote twijfels of de bij het raadsbesluit BUCH opgenomen financiële resultaten bereikt gaan worden. De uitgangspunten van minder kwetsbaarheid, lagere kosten, hogere kwaliteit, handhaven van onze lokale kleur en het houden van extra grip op de zaak, zijn cruciaal. Het mag geen schip van bijleg worden en wat beloofd wordt moet geleverd worden.

Het sociaal domein.

Het positieve beeld dat het College in de kadernota aangeeft, delen wij niet.

In de jaarcijfers 2016 meldt de accountant dat hoewel er vele miljoenen in om gaan, het financieel volstrekt niet helder is. De constatering dat in 2016 in de jeugdzorg ruim 60% als voorschot is uitbetaald en niet op basis op van digitale declaratieberichten, bevestigd dit.

In 2016 is over een bedrag van 1,2 mln. onzekerheid over de getrouwheid en voor € 3,3 mln.  Aan onzekerheid over de rechtmatigheid. Graag horen wij van het College of voor 2018 kan worden gegarandeerd dat de cijfers in de jaarrekening niet onzeker, maar getrouw zijn en geborgd is dat alle noodzakelijke zorg adequaat zal worden geleverd, nog los van het gedoe rondom de GGD.

Ons beeld uit de gesprekken met burgers, is dat het traject in het sociale domein niet goed verloopt. Het beleid is financieel gedreven en de burger komt er niet altijd goed af.

Als voorbeeld noem ik de aanmeld- en intakestop bij Triversum in mei dit jaar, vanwege het niet kunnen afhandelen van de vraag in de jeugdzorg. Het aantal vrijwilligers met een AED-kwalificatie is van 130 teruggelopen naar 60. Hoezo op orde?

Ook de uitspraak van het College van Beroep op 18 mei 2016, was feitelijk een tik op de vingers van het College met betrekking tot de uitvoering van de hulp bij huishouding.

Wij vragen het college te bevestigen dat in 2018 hieraan wordt voldaan, de goede zorg wordt verstrekt en er niet opnieuw juridische procedures komen?

Afslag A9.

Voor betreft de aftakking van de A9 is op 7 december 2015, door de collegepartijen groen licht gegeven voor het tracé en een maximale bijdrage van € 8,5 miljoen excl. btw en indexering. Nu al is een overschrijding van € 3 miljoen over het totaal gemeld.  De risico’s van de getekende realisatieovereenkomst zijn enorm.  De verantwoording komt volledig voor rekening van het College.

Het tracé roept los van de financiën, ook veel vragen op over de keuzen die zijn gemaakt.

In het Collegeakkoord is expliciet opgenomen dat inwoners meer bij de besluitvorming worden betrokken. Gezien alle bezwaarschriften op het bestemmingsplan A9, ergernissen vanuit de diverse bewonersgroepen over het gemeentelijk communicatietraject en het verkeersplan, komt niet beeld naar voren van, een gedegen en gedragen project.

In het Collegeakkoord staat “veilige wegen voor alle verkeersdeelnemers” en “zorgvuldigheid bij de realisering van de afslag A9”. Dit lijkt gezien alle commotie, een farce.

Het hele traject van het verkeersplan, is een weg vol kuilen en hobbels en heeft tot veel onvrede bij bewoners geleid. Of is het College van mening dat het allemaal voorspoedig verloopt?

Wanneer komt er nu volledige helderheid over de financiën van de afslag A9, de aanpassingen aan het overige wegentrajecten incl. de spoortunnel Vennewaterweg en hoe deze extra kosten worden gefinancierd en inclusief het noodzakelijke onderhoud?

Financieel beeld.

De gemeentelijke financiën staan er niet rooskleurig voor. De gemeente Heiloo heeft al € 52 miljoen schuld.

In de “Nota Actualisatie Grondexploitaties: eindprognoses 2016” is de “Nota Kostenverhaal” opgenomen en bedrag dat optelt tot € 15,1 miljoen aan investeringen. Dit wordt volgens de nota volledig gefinancierd in de jaren 2018 – 2020.

In de Kadernota blijkt echter nergens hoe de gemeente de investeringskredieten hiervoor wil gaan aanvragen in 2018-2020. Nog steeds is er geen begroting van de kosten van de bovenwijkse voorzieningen Zandzoom en de actuele kosten van de spoorwegwegtunnel.

Los van de budgetoverschrijdingen van dit Investeringsprogramma houdt dit in dat de schulden van Heiloo zullen toenemen van nu € 52 miljoen (begroting 2018) tot tenminste € 67 miljoen eind 2020. In het meerjaren investeringsplan 2017-2020 in de Programmabegroting 2017, ontbreken de investeringen van € 15 miljoen terwijl de gemeente al geruime tijd geleden contractuele verplichtingen is aangegaan door bijv.  De ondertekening Overeenkomst Nieuw Strandwal. De PvdA vindt dat het schuldenplafond is bereikt en wil voorkomen dat Heiloo de komende jaren bezwijkt onder deze schuldenlast.  Indien de begroting van de gemeente “zwaar onder water komt te staan”, zal dit leiden tot een verschraling van voorzieningen en hogere gemeentelijke belastingen. Met als risico dat Heiloo in dusdanig zwaar weer komt dat een gedwongen gemeentelijke fusie wellicht onvermijdelijk is.

Om tijdig financieel inzicht te verkrijgen heeft de PvdA hiervoor een motie ingediend. Wij constateren dat:

• De kadernota geen volledig zicht geeft op de langjarige financiële risico’s;
• Hierdoor een afweging welke financiële risico’s er zijn, niet adequaat te maken is;
• De raad haar controlerende taak zo niet naar behoren kan uitvoeren;
• Het lange termijn financieringen betreft met substantiële bedragen;
• Meerdere grote investeringsprojecten in de komende jaren gepland zijn;

Wij missen het inzicht en hebben in een motie gevraagd aan het College om uiterlijk 1 maand voor de behandeling van de begroting 2018 inzicht te geven in de volgende punten.

• De geactualiseerde onderdelen van de Nota Kostenverhaal in de geprojecteerde balansen 2018–2021 van de gemeente en de meerjaren projecties van de kengetallen financiële positie, waaronder de netto schuldquote en schuldratio, van de gemeente;
• Een adequate toelichting hoe het college de investeringen van tenminste € 15 miljoen financiert in de jaren 2018-2020 en aan te geven, welke bedragen bij welke banken, tegen welke rentes en de verwachte looptijden, en hoe het college dit verwacht te betalen;
• Inzicht te geven welke toezeggingen de gemeente al heeft, op welke netto schuldquote Heiloo uitkomt en wat de gevolgen hiervan zijn voor de gemeente;
• Een geactualiseerde doorrekening van het EMU-saldo 2018-2019, inclusief de effecten van het investeringsprogramma van het verstrekken van de hiervoor noodzakelijke leningen.
• De garantie van het college, dat een negatief EMU-saldo in 2018-2020 geen obstakel zal zijn bij het aantrekken van kredieten

Hiermee willen wij de risico’s transparant maken en vooraf de komende programmabegroting, een compleet overzicht ontvangen in de financiële gevolgen van het meerjaren investeringsplan,

Tot slot.

Deze kadernota is richtinggevend maar roept, door het ontbreken van adequaat inzicht in de échte cijfers tot 2022, een beeld op van financieel drijfzand.

Wij zijn beducht dat de besluiten van dit College nog vele jaren een wissel gaan trekken op de financiële positie van Heiloo.

De gemeentelijke financiering is immers géén winkel zonder kassa.

Deze kadernota is wat de PvdA betreft, nu onvolledig en ondermaats.